زعفران به‌عنوان یکی از گران‌قیمت‌ترین محصولات صادراتی ایران، جایگاه ویژه‌ای در سفره‌های ایرانی دارد. رنگ و لعاب چاشنی زعفران موجب دل‌چسب‌تر شدن غذاهای ایرانی می‌شود. تشخیص زعفران اصل از تقلبی، یکی از بزرگ‌ترین معضلات خریداران این محصول محسوب می‌شود. در این مقاله با ارائه و نگارش بهترین راهنمای خرید زعفران، سعی در راهنمایی و همراهی شما برای تشخیص انواع مختلف زعفران خواهیم داشت.
کامل ترین راهنمای خرید زعفران تشخیص اصل و تقلبی
انواع زعفران
امروزه زعفران بیش از آن‌که نوعی ادویه و افزودنی به شمار برود، یکی از بهترین داروهای جهان شناخته می‌شود. اثرات مؤثر و مستقیم زعفران بر قدرت بینایی، موجب افزایش تقاضا برای خریدوفروش این محصول شده است. زعفران در انواع مختلف به بازار عرضه می‌شود که تفاوت آن‌ها در نوع برش نخ آن است. زعفران چهار یا پنج برش متفاوت دارد، سرگل، سوپر نگین، نگین، دسته و پوشال. این مقاله با هدف نگارش راهنمای خرید زعفران برای شما، انواع زعفران را به شما معرفی خواهد کرد.
زعفران سرگل
زعفران سرگل چیست
در این مدل از زعفران، نخ‌های بلند گل زعفران مشاهده نمی‌شود و ما شاهد نخ‌های کوتاه و خرده‌های زعفران هستیم. سرگل اصطلاحاً به قسمت بالایی گل زعفران گفته می‌شود که نخ‌های زرد و نارنجی‌رنگ این محصول را ندارند. عطر زعفران سرگل بسیار بالا است و طعم خوبی دارد.
زعفران نگین
زعفران نگین لوکس‌ترین محصول برداشتی از گل زعفران به شمار می‌رود. این محصول به‌ندرت پیدا می‌شود و نسبت به سایر مدل‌ها از قیمت و کیفیت بالاتری برخوردار است. یک‌دست بودن نخ‌های زعفران قرمزرنگ در این نوع زعفران موجب شده است که تفاوت آن با سایر مدل‌های برداشتی از زعفران بسیار مشهود باشد.
زعفران نگین چیست
نخ‌های نگین زعفران بسیار بلند و یکنواخت هستند و هیچ شکستگی یا خرده‌ای در این محصول مشاهده نمی‌شود. برش مقطعی در سوپر نگین یا نگین زعفران بسیار متقارن است و طرفداران زیادی در ایران و خارج از کشور دارد. در این برش مقطعی قسمت‌های سفید و زردرنگ پایینی گل زعفران دیده نمی‌شود.
زعفران پوشال
این محصول شامل کلاله گل زعفران و قسمتی از ریشه زعفران است. ریشۀ زعفران که در بازار فروش به نام زعفران سفید شناخته می‌شود، قسمت انتهایی نخ زعفران را شامل می‌شود. وجود این قسمت سفیدرنگ در محصول موجب کاهش قیمت نسبی آن شده است. این محصول ارزان‌ترین مدل زعفران موجود در بازار است و هم‌چنین به‌عنوان متداول‌ترین نوع زعفران در فروشگاه‌ها عرضه می‌شود.
در نظر داشته باشید که قسمت‌های سفیدرنگ موجود در انتهای نخ زعفران هیچ خاصیت و اثربخشی ندارند. وجود این قسمت در محصول خریداری‌شده نشان‌دهندۀ سود فروشنده است. شما می‌توانید پس از مطالعه راهنمای خرید زعفران به‌جای هزینه برای محصول کم کیفیت، پول و وقت خود را صرف محصولی باکیفیت کنید.
زعفران دخترپیج یا دسته
در این مدل، زعفران به همان صورت که چیده می‌شود، خشک و وارد بازار فروش می‌شود. برداشت زعفران به‌صورت دسته‌ای است و کلاله زعفران به همراه ریشه سفیدرنگ انتهایی آن جدا می‌شود. گفته می‌شود که زعفران سفید یا ریشۀ زعفران، خواص مشابهی با زعفران دارد. هرچند که این قسمت در رنگ‌دهی هیچ تأثیری ندارد.
راهنمای خرید زعفران
در ابتدا، بهتر است مشخص شود که شما چه کیفیت و عملکردی از زعفران خریداری‌شده انتظار دارید. مهم‌ترین اصل برای خرید زعفران، قیمت محصول و کیفیت آن است. درصورتی که تمایل به خرید زعفرانی دارید که تمام خواص درمانی زعفران را داشته باشد، کیفیت آن عالی باشد و درعین‌حال از قیمت نسبتاً خوبی نیز برخوردار باشد، بهتر است زعفران سرگل را خریداری نمایید.
نکات مهم در خرید زعفران
بالاترین کیفیت در محصولات برداشتی از زعفران متعلق به نگین زعفران است. هرچند قیمت این محصول بالا است. رنگ دهی این محصول فوق‌العاده است اما درصورتی که تمایل به هزینۀ بالا ندارید، زعفران سرگل نیز انتخاب مناسبی برای رنگ دهی خوب است. عطر و طعم این دو محصول نیز نسبت به سایر محصولات برداشتی از زعفران مناسب‌تر و بهتر است.
تقلب در فروش انواع زعفران بسیار زیاد است و توصیه مجموعۀ ما به شما این است که زعفران به‌خصوص زعفران سرگل را حتماً از فروشگاه‌های معتبر خریداری کنید. هم‌چنین خرید زعفران به‌صورت دسته‌ای امکان تقلب را به شکل چشمگیری کاهش می‌دهد.
نکات مهم هنگام خرید زعفران خوب
زعفران ایرانی باکیفیت‌ترین و بهترین زعفران شناخته‌شده در جهان است. در وهلۀ اول در نظر داشته باشید که زعفران چاشنی گران‌قیمتی محسوب می‌شود و امکان تقلب در این بازار بسیار زیاد است. با خرید از برند و فروشگاه‌های معتبر خیال خود را از بابت اصل بودن زعفران راحت کنید.
سایت naturesbox در رابطه با اینکه چرا زعفران گران است گفته است:
The challenging harvesting process, tiresome labour and the sensitivity of flowers make saffron the most expensive spice
در مرحلۀ بعد بهتر است انواع برش‌های زعفران و مدل‌های موجود در بازار را بشناسید. تشخیص اصل بودن یا تقلبی بودن زعفران با راهکارهای ساده نیز بسیار کمک‌کننده خواهد بود که در ادامۀ مقاله چند مورد از آن‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد. در نظر داشته باشید که بسته‌بندی زعفران باید تاریخ برداشت داشته باشد.
ظروف بسته‌بندی زعفران
صادرات گستردۀ انواع زعفران موجب شده است که بازار زعفران در ایران و خارج از ایران رقابتی شود. رقابت در بازار فروش موجب تنوع بالا در طراحی و ساخت پکیجینگ محصول می‌شود. زعفران نیز مانند تمام محصولات صادراتی در ظروف بسته‌بندی متفاوت تولید می‌شود. ظروف پلی کریستال و ظروف خاتم از جمله رایج‌ترین و پرطرفدارترین ظروف صادراتی این محصول به شمار میروند. هم‌چنین بسته‌بندی پاکتی این محصول موجب کاهش قیمت آن نسبت به دو نوع دیگر می‌شود.
پلی کریستال
پلی کریستال
این ظروف نسبت به بسته‌بندی‌های پاکتی شفافیت بیشتری دارند و زعفران جلوۀ بهتری می‌گیرد. بسته‌بندی زعفران در ظروف پلی کریستال موجب حفظ انسجام و قوام محصول می‌شود و زعفران را از تماس مستقیم با هوا و رطوبت در امان نگاه می‌دارد. قیمت تمام‌شدۀ این محصول نسبتاً بالا است اما با توجه به صادراتی بودن و سایر ویژگی‌های ممتاز این بسته‌بندی، ما در راستای نگارش راهنمای خرید زعفران، آن را به شما توصیه می‌کنیم.
ظروف خاتم
ظروف خاتم
این نوع بسته‌بندی، سنتی‌ترین مدل ارائه زعفران است. استفاده از صنایع‌دستی ایرانی در بسته‌بندی محصولی مانند زعفران علاوه بر ظاهر زیبا موجب افزایش تقاضای صادراتی آن می‌شود. استحکام این ظروف بسیار بالا است و نقش‌ونگارهای خیره‌کننده‌ای دارد. طرح‌های ارائه‌شده توسط این مدل بسته‌بندی محدود است اما ظاهر زعفران در این مدل بسته‌بندی از خرد شدن حفظ می‌شود.
پاکتی
زعفران پاکتی
این مدل بسته‌بندی به‌صورت گسترده در فروش داخلی مورداستفاده قرار می‌گیرد. استحکام این مدل پکیج بسیار پایین است و احتمال خرد شدن زعفران بالا است؛ اما با توجه به اینکه قیمت تمام‌شدۀ این مدل برای مشتریان نسبت به سایر مدل‌ها کمتر است، تقاضا برای تولید آن نیز زیاد است.
نحوۀ صحیح نگهداری از زعفران
بهترین روش برای نگهداری صحیح از زعفران، قرار دادن آن در ظروف بسته و محکم است. زعفران نباید در معرض رطوبت و هوا قرار بگیرد. یکی دیگر از توصیه‌های ما برای نگهداری اصولی از زعفران، قرار دادن ظرف محکم و تمیز زعفران در کابینت به دور از نور مستقیم خورشید است.
نگهداری زعفران در یخچال خیلی درست نیست مخصوصاً وقتی به‌صورت مکرر از آن استفاده می‌کنید. دمای متعادل 15 تا 20 درجه برای نگهداری صحیح از آن کافی است. در صورت نگهداری صحیح از زعفران، عمر آن حدود دو سال است. توصیه می‌شود زعفران را بیش از این زمان نگهداری نکنید چراکه به‌مرور خواص خود را از دست می‌دهد.
نحوۀ تشخیص زعفران اصل از تقلبی
تشخیص زعفران اصل از تقلبی
یکی از بزرگ‌ترین معضلات خرید زعفران، توانایی تشخیص اصل بودن آن است. تقلب در بازار فروش این محصول زیاد است و بسیاری از افراد فرصت‌طلب به‌خصوص در فروش داخل، زعفران‌های بی‌کیفیت را با قیمت گزاف در اختیار مشتری قرار می‌دهند. در راستای نگارش راهنمای خرید زعفران برای شما خریداران عزیز، شش راه ساده برای بررسی اصل بودن زعفران به شما پیشنهاد می‌دهیم.
ظاهر فیزیکی محصول
نخ‌های زعفران اصل بسیار باکیفیت، ظریف، خشک و قرمزرنگ هستند. از طرفی زعفران‌های تقلبی بسیار درشت، خردشده و نامرتب هستند. درصورتی‌که نخ‌های زعفران به یکدیگر چسبیده باشند باید به اصل بودن آن شک کنید. چراکه نخ‌های زعفران اصیل، چسبنده نیستند و به‌صورت جداگانه قرار می‌گیرند.
طعم و رایحه
زعفران اصل طعم تلخ و گسی دارد درحالی‌که زعفران‌های تقلبی غالباً شیرین هستند. یکی دیگر از موارد قابل‌تشخیص نیز رایحه و بوی زعفران است. درصورتی‌که نخ زعفران بویی شبیه به عسل یا یونجه می‌دهد، آن زعفران اصل است. بسته‌بندی محصولات به‌هیچ‌وجه مانع پخش بوی زعفران اصیل نمیشوند و حتی اگر زعفران در پاکت پلاستیکی قرار داشته باشد، باز هم بوی زعفران اصیل به مشام شما می‌رسد.
آزمایش زعفران در آب
برای امتحان کردن زعفران، کافی است آن را درون یک لیوان آب قرار دهید. درصورتی‌که آب شروع به زرد شدن کرد، می‌توانید بگویید که زعفران انتخابی شما اصل است. درصورتی‌که نخ رنگ خود را از دست داده و دیگر قرمزرنگ نباشد، زعفران تقلبی است.
آزمایش زعفران روی شعله
امتحان کردن زعفران روی شعلۀ گاز نیز یکی از بهترین توصیه‌ها برای آزمایش اصل بودن زعفران است. نخ زعفران را روی حرارت شعله قرار دهید، درصورتی‌که رنگ شعله مایل به بنفش یا حتی نارنجی شد، زعفران اصل است؛ اما اگر رنگ شعله تغییری نکرد یا زردرنگ شد، متأسفانه خلوص زعفران شما بسیار پایین است.
