لاغر بودن صرفاً به معنی سالم بودن نیست. شما میتوانید با وزن بالا سالم باشید و حتی با کمی چربی اضافه دور شکم در رنج طبیعی و سالم شاخص توده بدن (BMI) قرار بگیرید. شاید شما هم در اطرافتان افراد لاغر با شکم بزرگ را دیدهاید یا آدمهای را دیده باشید که از خودشان سوال میکنند: چاق نیستم فقط شکم دارم! لاغر هستم ولی شکم دارم ! در مجموع این افراد با وجود اینکه اندام لاغری دارند، اما شکم بزرگی دارند! قطعاً علت چنین وضعیتی برای همه جای سوال است. در این مطلب مجله علم ورزش به بررسی این موضوع میپردازد.
چربی شکم بخصوص چربیهای عمقی که ارگانهای داخلی را پوشانده است، خطر ابتلا به بیماریهای مزمن را افزایش میدهند. افراد لاغر نیز از تجمع چربی در اطراف شکم ایمن نیستند بخصوص اگراین افراد نسبت به تغذیه و رژیم غذایی خود بی اهمیت و بی دقت باشند، ورزش نکنند و عادتهای بد زندگی داشته باشند.
چرا لاغرم ولی شکم دارم
شکم شما چیزی است که میخورید
عدم تناسب کالری دریافتی “زیاد” نسبت به کالری مصرفی “کم” راه سادهای برای کسب چربی اضافی اطراف شکم است. اگر شما در همه نقاط بدن به جز شکم لاغر هستید، ژنتیک شما را مستعد کرده است تا کالری اضافی را در اطراف شکم به چربی تبدیل و ذخیره کنید. مصرف بعضی از غذاها منتج به ذخیره کالری اضافی و افزایش تجمع چربی در اطراف شکم میشوند. غذاهای حاوی قند و کربوهیدرات سفید مقصر اصلی تجمع چربی هستند.
همچنین چربیهای ترانس که در غذاهای سرخ شده و غذاهای بسته بندی شده استفاده میشوند، میتواند موجب تجمع چربی در اطراف شکم شود. در یک تحقیق در سال ۲۰۰۷ تعدادی میمون به مدت ۶ سال مورد تغذیه قرار گرفتند در پایان فقط تعدادی از میمونها که با چربی ترانس تغذیه شده بودند افزایش سایز و چربی شکم را تجربه کردند.
بی تحرکی و چربی اضافه داخل بدن
افراد لاغر ممکن است از طرف دوستان به خاطر اینکه برای حفظ وزن و اندام خود مجبور به فعالیت نیستند مورد حسادت قرار بگیرند اما نتیجه این بی فعالیتی داشتن یک شکم بزرگ است. ورزش و فعالیت در هفته به مدت حداقل ۱۵۰ دقیقه با شدت متوسط به شما کمک میکند چربی شکم را در حداقل میزان خود که منجر به بیماری و نگرانی نشود، نگه دارید. عدم انجام تمرینات با وزنه یکی دیگر از دلایلی است که افراد لاغر در اطراف شکم خود چربی اضافی دارند. تمرینات با وزنه باعث رشد و پرورش عضلات بدن میشود که در نتیجه منجر به اندامی زیبا و خوش فرم حتی در ناحیه شکم میشود.
در بعضی موارد افراد سعی میکنند بدون فعالیت ورزشی و تنها با رعایت رژیم لاغری به وزن ایده آل خود برسند، اما به مرور چربی احشایی بالایی در اطراف ارگانهای داخلی بدن این افراد تجمع پیدا میکند. این افراد گرچه به ظاهر لاغر میشوند اما اطلاعی از این نکته مهم ندارند که بدن آنها هنوز هم چربی اضافه زیادی دارد.
سبک زندگی
افراد لاغری که برای سرکوب اشتها به مصرف سیگار روی آورده اند شاید بتوانند وزن خود را پایین نگه دارند اما ناخواسته این امر منجر به بزرگ شدن شکم شان میشود. یک تحقیق که در سال ۲۰۱۲ منتشر شد مشخص کرد افراد سیگاری چربی احشایی بیشتری نسبت به غیر سیگاریها دارند. یک تحقیق نشان میدهد اگر چه افراد سیگاری وزن پایین تری نسبت به غیر سیگاریها دارند ولی افراد سیگاری چربی اضافه بیشتری در اطراف شکم خود دارند زیرا مصرف سیگار اثرات ورزش را در کنترل وزن خنثی میکند.
چرا افراد لاغر شکم بزرگی دارند و علت بزرگ شدن شکم چیست؟
استرس اضافی گاهی منجر به تولید چربی اضافی در اطراف شکم افراد لاغر میشود. یک تحقیق در سال ۲۰۰۰ نشان داد خانمهایی که استرس بالیی دارند و از نظر روحی روانی در سطح منفی قرار گرفته اند چربی اضافی بالایی در اطراف شکم خود دارند.
عدم مصرف چربیهای خوب
همه چربی ها بد نیستند. بدن شما برای تأمین ویتامینهای محلول در چربی، تنظیم دما، فرایند هورمون ها ولایه گذاری به چربیهای خوب نیاز دارد. همه افراد به طور طبیعی یک لایه نازک چربی زیر پوستی دارند. ممکن است خانمهای لاغر یک لایه چربی در زیر پوست شکم خود داشته باشند که البته این امر کاملاً طبیعی است و اصلاً خطرناک نیست. افراد لاغر با کمر ضخیم و شکم بزرگ باید عادتهای غذایی و روش زندگی خود را تغییر دهند و ورزش کنند که نه تنها لاغر بمانند بلکه قوی و سالم باشند.
TOFI
اصطلاح TOFI به معنی لاغر در بیرون و چاق در داخل است که توسط پروفسور Jimmy Bell استاد دانشگاه لندن ابداع شده است. بسیاری از افراد دارای TOFI غذاهای حاوی مقدار زیاد شکر و چربیهای اشباع شده مصرف میکنند اما کالری کافی برای افزایش وزن مصرف نمیکنند. این افراد در ابتدا مستعد ذخیره چربی عمقی در شکم هستند که قابل رؤیت نیست.
BMI
یک شخص با شاخص توده بدنی نرمال که چربی عمقی داخل شکم خود دارد هرگز نگران وزن خود نیست. بنابراین BMI همیشه شاخص دقیق چربی احشایی بدن نیست.
هورمون
تغییرات هورمونی بعد از دوران یائسگی گاهی اوقات باعث تغییرات در بدن زنان میشود و منجر به تجمع چربی بخصوص در اطراف شکم خواهد شد. تقسیم بندی چربی در زنان بعد از دوران یائسگی تغییر میکند که باعث تجمع چربی بیشتر در اطراف شکم و مقدار کمتر در اطراف باسن، ران و بازوها میشود. برخی از خانم ها شکم بزرگی کسب میکنند در حالیکه تغییری در وزن شانایجاد نمیشود.
سن
با افزایش سن و کند شدن متابولیسم بدن برخی افراد دچار چربی اضافی اطراف شکم میشوند. درصد چربی در زنان بیشتر از مردان به خصوص بعد از دوران یائسگی افزایش مییابد.
وراثت
بعضی افراد فقط به دلیل ژنتیک و وراثت قبل از چربی اطراف باسن و ران، چربی اضافی در اطراف شکمشان زیاد میشود. متأسفانه این نوع چربی میتواند هورمونهای مضری تولید کند که بر سلامتی بدن اثر منفی میگذارند.